یکپارچگی سامانه‌های حوزه مالی (گزارش جلسه)

هفتادوچهارمین جلسه کمیته شفافیت و شهر هوشمند، شنبه ۹۸/۴/۱ به ریاست بهاره آروین و با حضور محمدرضا زارعلی، مدیرکل امور مالی شهرداری تهران، زهرا احمدلو، مدیرکل حسابرسی شهرداری تهران، محمد فرجود، مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران و صفر مشهدی فراهانی، مدیرعامل شرکت خدمات مالی شهر با موضوع یکپارچگی سامانه‌های حوزه مالی برگزاری شد.

درحال‌حاضر سامانه‌های مختلفی در شهرداری تهران در حوزه ثبت عملکرد مالی مورد استفاده قرار می‌گیرند، از جمله: سامانه جامع مالی، سامانه قراردادها، سامانه جامع املاک، سامانه کنترل پروژه و سامانه صورت‌وضعیت الکترونیکی.

این سامانه‌ها، علی‌رغم سروکار داشتن با فیلدهای اطلاعاتی مشترک یا مرتبط، فاقد اتصال‌های سیستمی لازم جهت ردوبدل کردن اطلاعات و برقراری سازگاری اطلاعاتی بین پایگاه‌های داده‌ای خود هستند. این در حالی است که برقراری اتصالات سیستمی بین این سامانه‌ها، علاوه‌بر افزایش جامعیت اطلاعاتی و کارایی سامانه‌های مذکور، امکان دخل‌وتصرف در اطلاعات در هنگام ثبت داده‌ها در سامانه‌های مختلف را محدود کرده و موجب می‌شود اعتبار اطلاعات ثبت‌شده در پایگاه‌های داده‌ای شهرداری ارتقا یابد.

در جلسه شنبه ۹۸/۴/۱، مناقشه اصلی بر سر کارآمدترین راهکار برای دست‌یابی به یکپارچگی بین سامانه‌های مختلف ثبت عملکرد مالی در شهرداری تهران و به طور خاص، اتصال سامانه قراردادها و سامانه جامع مالی بود.

سازمان فاوا، با ارائه این استدلال که برخی سامانه‌های موجود، ظرفیت لازم برای پاسخ‌گویی به نیازمندی‌های آتی را ندارند و سرمایه‌گذاری روی ارتقای آن‌ها به‌صرفه نخواهد بود، از حرکت در مسیر جایگزین کردن سامانه‌های مجزا با زیرسیستمی‌هایی در سامانه جامع مالی پشتیبانی می‌کرد. بنابر گزارش ارائه‌شده، این سازمان با اتکا به همین استدلال، سامانه صورت‌وضعیت الکترونیکی را که در مرحله بهره‌برداری آزمایشی در شهرداری‌های برخی مناطق قرار داشت، از کاربری خارج کرده و یک زیرسیستم جایگزین در سامانه جامع مالی برای آن در نظر گرفته است. همچنین با در پیش گرفتن رویکردی مشابه در رابطه با سامانه قراردادها، سازمان فاوا فرایند ارتقا و راه‌اندازی این سامانه در چند واحد تابعه شهرداری تهران را که سامانه قراردادها هنوز برایشان مناسب‌سازی نشده بود، متوقف کرده است و در عوض، طراحی و توسعه یک سامانه جدید را که با طراحی فعلی سامانه جامع مالی هماهنگ باشد در دستور کار خود قرار داده است.

در نقطه مقابل استدلالِ سازمان فاوا، تاکید دیگرْ کارشناسان حاضر در جلسه بر آن بود که یکپارچگی را نباید به معنای یکسان‌سازی در نظر گرفت و حرکت در مسیر توسعه یک سیستم متمرکز، در درازمدت به کارایی و انعطاف‌پذیری سیستم لطمه خواهد زد. در نتیجه مناسب‌تر آن است تا توان شهرداری تهران، به جای افزودن زیرسیستم‌های جدید به یک سامانه واحد یا از نو طراحی کردن و دوباره‌کاری توسعه سامانه‌ها متناسب با مقتضیات ارتباط با این سامانه، صرف ارتقای سامانه‌های موجود و برقراری اتصال سیستمی بین آن‌ها از طریق وب‌سرویس شود.

از نظر معاونت مالی به عنوان بهره‌بردار اصلی سامانه‌های حوزه مالی نیز تصمیم یک‌جانبه سازمان فاوا مبنی‌بر توقف ارتقای سامانه قراردادها و طراحی و توسعه یک سامانه جدید که به معنای بی‌حاصل بودن اقدامات یک سال اخیر معاونت مالی و سازمان فاوا در رابطه با احصای گردش کار قراردادها در سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه شهرداری تهران و مناسب‌سازی و راه‌اندازی سامانه قراردادها در اغلب واحدهای تابعه است، محل سوال و انتقاد بود.

دغدغه کمیته شفافیت نیز آن بود که رویکرد سازمان فاوا در تجمیع سامانه‌های حوزه مالی در قالب زیرسیستم‌های یک سامانه واحد و تصمیم دیرهنگام این سازمان در کنار گذاشتن سامانه قراردادها که علی‌رغم ضعف‌های ساختاری، انرژی بسیاری صرف ارتقا و راه‌اندازی آن در واحدهای مختلف شده است، روند اجرای مصوبات حوزه شفافیت و به طور خاص مصوبه «الزام شهرداری تهران به انجام الکترونیکی و اعلان عمومی معاملات شهرداری تهران» را که حسن انجامشان در گرو برقراری یکپارچگی بین سامانه‌های حوزه مالی است، با تاخیر مواجه خواهد کرد و از این حیث، محل اشکال است.

در پایان این جلسه، باتوجه‌به برایند بحث‌های کارشناسی صورت‌گرفته و پیامدهای دامنه‌داری که رویکرد فعلی سازمان فاوا در برقراری یکپارچگی بین‌سامانه‌ای و توقف ارتقاء سامانه قراردادها به همراه خواهد داشت، مقرر شد تا در جلسه دیگری با حضور معاون مالی شهرداری تهران، موضوع یکپارچگی سامانه‌های حوزه مالی با تمرکز بر حسن اجرای مصوبه «الزام شهرداری تهران به انجام الکترونیکی و اعلان عمومی معاملات شهرداری تهران» مورد پیگیری قرار گیرد.