چرا شهر سیاستگذار زن می‌خواهد

سخنان بهاره آروین در میزگرد «زنان و شهر» با حضور پنج عضو شورای شهر تهران:

به نظرم سوال به‌جایی است اگر پرسیده شود اساسا چه ضرورتی دارد در عرصه سياستگذاری و اجرا، زنان حضور داشته باشند. ما برای اولین‌بار در شورای شهر ۳۰ درصد سهم زنان را از كرسی‌های سياستگذاری شهری محقق كرديم. می‌توان پرسید که واقعا ضرورت حضور این تعداد زنان در عرصه سیاستگذاری شهری چه بود و چه ثمره‌ای داشت. برای پاسخ به این سوال خوب است به این نکته توجه کنیم که کشور ما در زمینه شاخص‌های برابری جنسيتی در مقایسه با كشورهای همسايه، در برخی شاخص‌ها وضعیت مناسبی دارد مثلا در شاخص‌های باروری و سطح سواد رتبه‌های خوبی داریم ولی در دو شاخص پايين هستیم. يكی از این شاخص‌ها، سهم زنان از تعداد کرسی‌های پارلمان‌ و دیگری سهم زنان از بازار كار است. یعنی علی‌رغم وضعیت نسبتا خوب در شاخص‌های آموزش و بهداشت، وضعیت نامناسب زنان در شاخص‌های مشارکت سیاسی و اقتصادی است که باعث شده رتبه ایران در مجموع در زمینه برابری جنسیتی نامطلوب باشد.

آنچه در انتخابات سال ۹۶ اتفاق افتاد این بود كه دوستان و همکاران من ایستادند تا ۳۰ درصد ليست انتخاباتی جناح اصلاح‌طلب زنان باشند. من اينجا می خواهم به لحاظ واقعي، از ضرورت و تاثیر حضور ۶ خانم در شورای اسلامی شهر تهران بگویم. حضور زنان در عرصه سياستگذاری شهری، شهر را برای همه زيست‌پذيرتر می‌كند. وقتی زنان در عرصه سياستگذاری حضور ندارند، در نظر هم گرفته نمی‌شوند.

در چنین وضعیتی طراحی شهری مناسب مرد جوان سالمی می‌شود كه با عجله می‌خواهد سر كار برود و به این ترتیب انبوه بزرگراه‌ها برای عبور خودروها ساخته می‌شود، برای اینکه فقط قرار است از خیابان‌ها رد شویم و هرچه سریع‌تر به مقصد برسیم، قرار نیست کسی در شهر قدم بزند و وقت بگذارند و به عبارتی زندگی کند بلکه قرار است اغلب اوقات بی‌توجه به اطراف و فقط باسرعت از خیابان‌ها رد شویم و به مقصد برسیم و چنین است که شهر برای انسان ها زيست‌ناپذير می‌شود. اما حضور زنان در عرصه سياستگذاری شهری باعث افزایش كيفيت زندگی برای همه می‌شود چون نیازهای اقشار مختلف برای زیست در شهر در نظر گرفته می‌شود، نیاز کودک تازه راه افتاده، نیاز سالمندان برای وقت‌گذرانی در فضای بیرون از خانه و … .

جالب است بدانید در مطالعات و پژوهش‌ها، هر وقت بخواهند ميزان احساس امنيت در جامعه را اندازه بگيرند، احساس امنيت زنان در جامعه را اندازه می‌گيرند. شورای پنجم می گوید نمی‌خواهم شهر عرصه خودروها، كارگاه ساختمانی و … باشد. اين مسئله از حضور همين ۶ خانم در شورا آمده است. خانم هايی كه حفظ سرانه فضای سبز شهر را می خواهند، می خواهند شهر فضای نفس كشيدن و راه رفتن داشته باشد و … .

به عنوان مثال خانمی كه کودکی دارد و می خواهد از خانه بيرون برود، فضای پیاده راه های شهر را می بیند، خيابان كامل از همين جهت به وجود آمده است.

در حوزه شفافیت اصل زير ساختی كه ما می‌خواستيم در شفافيت ايجاد کنيم، معطوف به هدف افزايش مشاركت بود و شهروندانی كه از مشاركت در شهر كنار گذاشته شده بودند، زنان بودند. زنان هيچوقت در برنامه‌ريزی شهری درنظر گرفته نشدند. زيرساخت شفافیت اين مسايل را روشن می‌كرد. تبعيض و نابرابری در پست های مديريتی و اجرایی بين زنان و مردان را روشن می‌کرد.

وب سايت شفاف شهرداری تهران عمده تمركزش اين بود كه اطلاعات را در اختيار همه شهروندان قرار بدهد و از این طریق زمینه افزایش مشارکت‌شان را فراهم کند. شفافيت معطوف به مشاركت همه شهروندان بود. مثلا یکی از روزمره‌ترین مصادیق، ارتباط شهروندان با سامانه‌های ۱۳۷ و ۱۸۸۸است تا شهروندان مشكلات شهری را گزارش بدهند و اینکه چه مسایلی را مشكلات شهری می دانند. از اين جهت ما بر روی ارتقاء سامانه های نظارت همگانی مانند ۱۳۷ و ۱۸۸۸ متمركز شديم به‌گونه‌ای كه شما در هر جای شهر هستيد، بتوانيد پيامتان را با تلفن هوشمند روی نقشه ثبت كنيد، صوت و عکس و فیلم بفرستید و بتوانید پیام‌تان را به راحتی رصد و پیگیری کنید.

ما می‌خواستیم در حوزه شهرسازی شفاف‌سازی كنيم. می‌خواستیم مشارکت شهروندی كه به اطرافش نگاه می کند را داشته باشیم. بسیاری از این شهروندان خانم‌ها بودند، زنانی که هيچوقت مجال سخن گفتن از مشکلات‌شان در شهر و همکاری و مشارکت برای حل آن مشکلات را پيدا نكردند.

گزارش این میزگرد در تاریخ ۱۵ بهمن ۱۳۹۹ تحت عنوان « چرا شهر سیاستگذار زن می‌خواهد» در روزنامه همشهری به چاپ رسیده است.