شاخص‌های کمّی احکام برنامه سوم در حوزه شفافیت و هوشمندسازی (گزارش جلسه)

هفتادوهشتمین جلسه کمیته شفافیت و شهر هوشمند، شنبه ۹۸/۵/۵ با موضوع بررسی شاخص‌های کمّی احکام برنامه سوم توسعه شهر تهران در حوزه شفافیت و هوشمندسازی و به صورت درونی برگزار شد.

حکم ۹۴ برنامه سوم توسعه شهر تهران، شهرداری را مکلف کرده است تا سند اقدامات و برنامه‌های اجرایی احکام برنامه مشتمل بر شاخص‌های کمّی مربوطه و همچنین جداول کمّی نحوه تامین و تجهیز منابع مورد نیاز را تهیه و به شورای شهر ارائه کند.

با توجه به اهمیت تدوین شاخص‌های سنجش‌پذیر برای ارزیابی اقدامات انجام‌گرفته در مسیر اجرای احکام برنامه سوم و پایش میزان تحقق اهداف، کمیته شفافیت و شهر هوشمند، در دو مرحله بررسی شاخص‌های ارائه‌شده توسط معاونت برنامه‌ریزی برای احکام مرتبط با حوزه‌های شفافیت و هوشمندسازی را در دستور کار خود قرار داد.

در مرحله اول، پیش‌نویس شاخص‌های احکام حوزه هوشمندسازی در جلسه هفتادوسوم کمیته شفافیت (+) با حضور مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران و نمایندگان معاونت برنامه‌ریزی، توسعه شهری و امور شورا مورد بررسی قرار گرفت.

بنابر بررسی‌های انجام‌گرفته در آن جلسه، پیش‌نویس ارائه‌شده دارای کاستی‌های زیر بود:
– عدم ارائه تعریف دقیق و عملیاتی از اقدامات و شاخص‌ها
– ابهام در نحوه سنجش شاخص‌ها و فقدان اطلاعات درباره وضعیت فعلی هر یک از شاخص‌ها
– مشخص نبودن ارتباط بین احکام برنامه سوم و اقدامات مرتبط
– مشخص نبودن ارتباط بین اقدامات و شاخص‌ها و نحوه اثرگذاری اقدامات بر شاخص‌ها

در این رابطه، طی نامه‌ای از معاونت برنامه‌ریزی خواسته شد تا در تدوین لایحه سند مورد بحث، اصلاح این موارد مد نظر قرار گیرد.

در مرحله بعد، با توجه به ارائه لایحه سند اقدامات و برنامه‌های اجرایی احکام برنامه (+) توسط شهردار محترم، بررسی شاخص‌های ارائه‌شده برای احکام حوزه‌های شفافیت و هوشمندسازی در دستور کار جلسه هفتادوهشتم کمیته شفافیت قرار گرفت.

بنابر بررسی‌های کارشناسی صورت‌گرفته در جلسه، کاستی‌های پیشینْ همچنان در لایحه ارائه‌شده به چشم می‌خورد؛ از جمله آنکه در مورد پنج شاخص از هشت شاخص کلان حوزه ماموریتی «توسعه مدیریت و حکم‌روایی شهری»، هیچ سنجشی از وضعیت موجود و وضعیت مطلوب این شاخص‌ها صورت نگرفته است و تعریف، محاسبه و هدف‌گذاری سه شاخص از این پنج شاخص، از جمله شاخص‌های کلان حوزه هوشمندسازی و حوزه مقابله با فساد نیز به پایان سال اول برنامه موکول شده است؛ کاستی‌هایی که در رابطه با بسیاری از شاخص‌های خردتر ارائه‌شده در لایحه نیز مصداق دارد.

با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از بررسی لایحه، در ادامه جلسه شنبه ۹۸/۵/۵، شاخص‌هایی برای برخی احکام برنامه در حوزه شفافیت و هوشمندسازی مبتنی بر سه معیار زیر پیشنهاد شد:
– دقیق و بدون ابهام بودن تعریف شاخص
– وجود ارتباط مستقیم بین شاخص و احکام و اقدامات مربوط به آن
– مشخص بودن شیوه سنجش شاخص با تاکید بر شیوه‌های سنجش سیستمی

نمونه‌ای از موارد پیشنهادشده، دو شاخص «نرخ پاسخگویی به درخواست‌ها و شکایات در سامانه ملی گردش آزاد اطلاعات» و «نرخ رضایت شهروندان از پاسخ درخواست‌ها در سامانه ملی گردش آزاد اطلاعات» است که ذیل حکم ششم برنامه ناظر بر «تکلیف شهرداری تهران به اتصال به سامانه ملی گردش آزاد اطلاعات» و به منظور سنجشِ نتایجِ اقدام پیشنهادیِ «اتصال سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه به سامانه ملی گردش آزاد اطلاعات» پیشنهاد شد.

نمونه دیگری از موارد پیشنهادشده، شاخص «انطباق پایان‌کارهای صادره با دستور نقشه‌های صادره» است که برمبنای اطلاعات ثبت‌شده در سامانه شهرسازی قابل احصا است و در کنار دیگر شاخص‌های ارائه‌شده در لایحه از جمله «انطباق پروانه‌های صادره با دستور نقشه‌های صادره»، به منظور سنجش تحقق اهداف حکم چهل‌وچهارم برنامه ناظر بر «تکلیف شهرداری تهران به نظارت، کنترل و ارتقا کیفیت در ساخت‌وسازهای شهری» پیشنهاد شد.

در پایان این بخش از جلسه مقرر شد تا کارگروه‌های تخصصی کمیته شفافیت، برای دیگر احکام برنامه در حوزه شفافیت و هوشمندسازی نیز شاخص‌هایی مشابه با شاخص‌های تاییدشده در جلسه و منطبق بر سه معیار پیش‌گفته ارائه دهند تا مجموعه این شاخص‌ها در قالب متنی واحد، جهت بررسی و تصویب در جلسه‌ای که کمیسیون برنامه و بودجه به بررسی لایحه سند اقدامات و برنامه‌های اجرایی احکام برنامه اختصاص خواهد داد، از سوی کمیته شفافیت و شهر هوشمند پیشنهاد شود.