نوشته‌ها

موانع شفافیت در ایران

عضو شورای شهر تهران عوامل بوروکراتیک، محافظه‌کاری بوروکراتیک، مدیران میانی، عقب‌ماندگی زیرساخت‌های فنی و منافع برخی گروه‌ها را از جمله موانع تحقق شفافیت دانست و گفت: همه این این موانع تحت تاثیر عدم مطالبه جدی شفافیت از سوی مردم هستند.
بهاره آروین درباره تجربه سه ساله خود از حرکت در مسیر شفافیت و موانع آن گفت: شفافیت تنها در تصویب قوانین خلاصه نمی‌شود. اتفاقاً ما در كشورمان قوانین خوبی كه بتوانند ضامن اجرایی شدن شفافیت باشند، كم نداریم؛ ولی فرآیندهای ما به‌گونه‌ای طراحی نشده‌اند كه بتوانند زمینه اجرای قوانین را فراهم كنند.
رییس کمیته شفافیت و شهر هوشمند شورای شهر تهران ادامه داد: البته تصویب قوانین كمك می‌كند تا بهانه ‌از دستگاه‌های اجرایی گرفته شود. خیلی اوقات با اینكه قوانین موجود زمینه های لازم را برای شفاف كردن دستگاه‌ها دارند، محافظه‌كاری‌های بوروكراتیك باعث می‌شود نهادها به بهانه‌های مختلف متوسل شده و از ایجاد شفافیت خودداری کنند. در چنین شرایطی، تصویب قوانینی كه صراحتاً به شفافیت اشاره می‌كنند می‌تواند این بهانه‌ها را از نهادها بگیرد. اما واقعیت این است كه شفافیت عزم و اراده‌ای جدی در اجرای قوانین می‌طلبد.
وی شفافیت را نیازمند زیرساخت‌هایی دانست و گفت: یكی از مهم‌ترین این زیرساخت‌ها الكترونیكی شدن فرآیند‌هاست. اگر در كشور ما دولت الكترونیك محقق می‌شد بستر مهمی برای شفافیت شكل می‌گرفت. در این صورت دست کم زیرساخت لازم برای دسترسی عمومی به اطلاعات فراهم می‌شد اما متأسفانه بسیاری از فرآیندهای ما همچنان دستی و ناروشن هستند و به همین دلیل مدیران كارها را بنا بر رویه سلیقه‌ای خود پیش می‌برند.
آروین افزود: این باعث می‌شود حتی زمانی كه اقدام به ایجاد شفافیت می‌شود، نتیجه پایدار نباشد؛‌ چراكه روندها سیستماتیك و الكترونیك نشده‌اند. از این نظر ما برای تحقق شفافیت بیش از تصویب قوانین جدید به اجرای قوانین قبلی و اصلاحات فرایندی و بوروكراتیك نیازمندیم و چه بسا بهتر باشد ابتدا فرایندها را با تصویب قوانین اصلاح کنیم و بعد به سراغ شفافیت و قوانین مربوط به آن برویم. ادامه مطلب …

چالش‌ها و موانع شفافیت

یکی از مهم‌ترین اهرم‌های مبارزه با فساد و رانت در یک سیستم، ایجاد شفافیت در آن است. اما در مسیر تحقق شفافیت ۳ دسته مانع و چالش وجود دارد که روند کار را مختل می‌کند.
دسته اول، چالش‌های اصطلاحا بوروکراتیک هستند که ناشی ازغلبه امر غیررسمی در سیستم دولتی و بوروکراتیک انجام کارهاست. این چالش‌ که منجر به ایجاد شکاف در میان رویه‌های انجام کار با قوانین و مقررات مصوب می‌شود، اصلی‌ترین مانع در مسیر تحقق شفافیت به‌حساب می‌آید. هنگامی که در یک سازمان نیت به ایجاد شفافیت شکل می‌گیرد، به‌دلیل اینکه رویه‌های آن متفاوت از قوانین مصوب و شامل رویه‌های غیررسمی ‌است، تحقق شفافیت که آشکارکننده چنین شکافی است، با مقاومت‌هایی مواجه می‌شود. ادامه مطلب …