شفافیت و هوشمندسازی در سازمان بهشت زهرا (دستور جلسه)

پنجاه‌وششمین جلسه کمیته شفافیت و شهر هوشمند شنبه ۹۷/۱۰/۲۲ به ریاست دکتر بهاره آروین و با حضور جناب آقای خال، مدیرعامل محترم سازمان بهشت زهرا و نمایندگان سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران، با موضوع بررسی وضعیت سازمان بهشت زهرا در برقراری شفافیت اطلاعاتی و همچنین برنامه‌های این سازمان درجهت هوشمندسازی ارائه خدمات به شهروندان در محل سازمان بهشت زهرا برگزار خواهد شد.

فرآیند‌های واگذاری قبور در بهشت زهرا و چگونگی ثبت سیستماتیک اطلاعات این فرآیندها اولین موضوع مورد بحث در جلسه خواهد بود. باتوجه به دریافت گزارش‌های مکرر در خصوص دلالی و واسطه‌گری در واگذاری و فروش قبور در قطعات مختلف، میزان شفافیت فرآیندهای موجود در این زمینه مورد بررسی قرار خواهد گرفت. ادامه مطلب …

پیگیری تحقق شفافیت در سازمان املاک (گزارش جلسه)

پنجاه‌وپنجمین جلسه کمیته شفافیت و شهر هوشمند شنبه ۹۷/۱۰/۱۵ به ریاست دکتر بهاره آروین و با حضور جناب آقای هاشمی، ریاست محترم شورای اسلامی شهر تهران، جناب آقای کرداری، سرپرست سازمان املاک و مستغلات، جناب آقای خسروی، مدیرکل امور مالی و ذیحساب دو شهرداری تهران، جناب آقای هاشمی، مدیرکل امور مجامع و نمایندگان سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطت شهرداری تهران، با موضوع پیگیری مصوبات جلسه پیشین (اینجا را نگاه کنید) در خصوص تحقق شفافیت در سازمان املاک برگزار شد.

عدم اتصال سازمان املاک به سامانه‌های مهم ثبت عملکرد مالی و معاملاتی در شهرداری تهران ازجمله دو سامانه قراردادها و سامانه جامع مالی از جدی‌ترین خلاءهای نظارتی موجود در مورد این سازمان است. در جلسه پیشین کمیته شفافیت با این سازمان در تاریخ ۹۷/۵/۲۷، برنامه زمان‌بندی‌ای جهت برقراری اتصال این سازمان به سامانه‌ قراردادها و سامانه جامع مالی تصویب شد تا بدین‌ترتیب نه‌تنها عملکرد سازمان املاک در درون مجموعه شهرداری قابل رصد و نظارت باشد، بلکه امکان برقراری دسترسی عمومی به اطلاعات قراردادهای ملکی شهرداری تهران نیز از طریق وبسایت شفاف فراهم شود.

بنابر گزارش نمایندگان سازمان فاوا و تایید سازمان املاک، مطابق با زمان‌بندی مشخص‌شده، سامانه قراردادها جهت ثبت بدون گردش قراردادهای سازمان املاک مناسب‌سازی شده و راه‌اندازی امکان ثبت باگردش قراردادها هم تا پایان بهمن‌ماه محقق خواهد شد. از این رو مقرر شد ثبت اطلاعات تمامی قراردادهای منعقد شده در سازمان املاک در سال ۹۷ اعم ازخرید، فروش، اجاره تهاتر و دیگر انواع معاملات انجام شده در این سازمان، در سامانه قراردادها انجام شود.

سامانه جامع مالی نیز با رفع برخی مشکلات باقی‌مانده در بعضی از زیرسیستم‌ها می‌تواند به‌طورکامل جایگزین سامانه موازی دیگری شود که تا پیش‌ازاین در سازمان املاک مورد استفاده قرار می‌گرفته است. دراین‌رابطه مقرر شد ظرف مدت حداکثر پنج هفته اشکالات باقی‌مانده رفع و سامانه جامع مالی به‌عنوان سامانه اصلی در سازمان املاک به‌کارگرفته شود.

موضوع دیگر مورد بحث در این جلسه وضعیت ثبت اطلاعات املاک شهرداری تهران در سامانه جامع املاک بود.

بنابر توضیحات قائم‌مقام سازمان املاک، به دلیل زمان‌بر بودن فرآیند رسمی و محضری انتقال مالکیت املاک، اطلاعات بسیاری از املاکی که در طی سالیان گذشته به تملک شهرداری تهران درآمده‌اند، به صورت سیستماتیک ثبت نشده‌ است. پیامد این وضعیت آن بوده است که پیگیری وضعیت تملک و بهره‌برداری از املاک شهرداری بسیار دشوار شده و ضررهای مالی سنگینی به شهرداری تحمیل شود. برای مثال در مواردی شهرداری ملزم به پرداخت مجدد و چندباره‌ی وجه در قبال ملکی شده است که پیشتر توسط شهرداری خریداری شده و اکنون تبدیل به معبر عمومی یا فضای سبز شده است اما به دلیل عدم ثبت سیستماتیک و سامان‌دهی اطلاعات این املاک در شهرداری و نیز عدم اقدام بهنگام برای ثبت محضری انتقال مالکیت، این نوع ضرر و زیان‌های مالی مکررا به شهرداری تهران وارد شده است.

عدم‌ثبت اطلاعات املاک به دلیل به تعویق افتادن ثبت رسمی و محضری انتقال مالکیت املاک تملک شده، همچنین محمل بروز رانت و فساد در واگذاری و بهره‌برداری از این املاک بوده است و مسائل حقوقی پیچیده‌ای را نیز در تهاترهای انجام شده با این املاک ایجاد کرده است.

باتوجه به بروز تمامی این مشکلات در عدم ثبت سیستماتیک اطلاعات املاک، سازمان املاک فرایند تجمیع و سامان‌دهی اطلاعات املاک شهرداری اعم از املاک عمومی و اختصاصی را از طریق تشکیل کمیته ساماندهی املاک در اولویت کاری خود قرار داده است. در جلسه روز شنبه ۹۷/۱۰/۱۵ نیز مقرر شد ضمن مناسب‌سازی سامانه جامع املاک برای ثبت اطلاعات انواع املاکی که توسط شهرداری تهران تملک شده و در مراحل مختلف انتقال مالکیت قرار دارند، کمیته ساماندهی املاک شهرداری تهران، نسبت به کشف و ثبت اطلاعات تمامی املاکی اقدام نماید که شهرداری تهران برای تملک آن‌ها وجه پرداخت نموده اما به دلیل تاخیر و تعویق در انتقال سند، هنوز مالکیت قانونی شهرداری تهران در مورد آن‌ها قطعی نشده است. همچنین مقرر شد کمیته ساماندهی املاک، ماهانه گزارشی مکتوب از اقدامات خود در این خصوص و نتایج حاصله را به شورای اسلامی شهر تهران ارسال نماید.

درعین‌حال، باتوجه به ضرورت اتصال سه سامانه قراردادها، سامانه جامع مالی و سامانه جامع املاک برای اعتباربخشی به اطلاعات موجود در این سه سامانه و عدم مغایرت میان اطلاعات ثبت شده در آن‌ها در مورد یک ملک واحد، کمیته شفافیت برگزاری جلسه با راهبران این سه سامانه و پیگیری این موضوع را در دستور کار خود قرار داد.

پیگیری تحقق شفافیت در سازمان املاک و مستغلات (دستور جلسه)

پنجاه‌وپنجمین جلسه کمیته شفافیت و شهر هوشمند شنبه ۹۷/۱۰/۱۵ به ریاست دکتر بهاره آروین و با حضور جناب آقای کرداری، سرپرست محترم سازمان املاک و مستغلات شهرداری تهران و نمایندگان سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات با موضوع پیگیری مصوبات جلسه پیشین در خصوص تحقق شفافیت در سازمان املاک برگزار خواهد شد.

حدود ۶هزار میلیارد از بودجه سال ۹۶، یعنی حدود یک سوم از بودجه شهرداری تهران در سازمان املاک و مستغلات محقق شده است، این درحالی است که معاملات و واگذاری‌های انجام شده در این سازمان، چه در دوره قبلی مدیریت شهری و چه در دوره جدید مدیریت شهری با حاشیه‌هایی همراه بوده است. به‌علاوه عدم اتصال این سازمان به سامانه‌های مهم ثبت عملکرد مالی و معاملاتی در شهرداری ازجمله سامانه قراردادها و سامانه جامع مالی، از جدی‌ترین خلاءهای نظارتی موجود در مورد این سازمان است.

ازاین‌رو در جلسه پیشین کمیته با این سازمان در تاریخ ۹۷/۵/۲۷ (اینجا را نگاه کنید) توافقاتی جهت اتصال این سازمان به سامانه‌‌های مهم ثبت عملکرد مالی و معاملاتی در شهرداری تهران صورت گرفت که در جلسه فردا (۹۷/۱۰/۱۵) روند اجرای این توافقات مورد پیگیری قرار خواهد گرفت. با اتصال سازمان املاک به سامانه جامع مالی و سامانه قراردادها، اطلاعات معاملات ملکی انجام شده در شهرداری تهران بر روی وبسایت شفاف در دسترس عموم قرار خواهد گرفت.

همچنین به‌منظور ارتقای غنای اطلاعاتی سامانه جامع املاک، از سازمان املاک خواسته شده است تا برنامه خود برای اتصال این سامانه به سامانه قراردادها و سامانه جامع مالی را ارائه دهد. برقراری اتصال بین این سامانه با سامانه قراردادها موجب می‌شود تا پیش از عقد هرگونه قرارداد ملکی لازم باشد اطلاعات آن ملک در سامانه جامع املاک ثبت شده باشد. همچنین با توجه به آنکه امکان ارزیابی قیمت املاک از طریق سامانه جامع املاک فراهم است، اتصال این سامانه به سامانه جامع مالی موجب می‌شود انجام گردش مالیِ معاملات ملکی در سامانه جامع مالی مشروط به انجام فرایند ارزیابی از طریق سامانه املاک و ثبت اطلاعات مربوط به آن در سامانه باشد.

بنابر توضیحات مدیرعامل پیشین سازمان املاک در جلسه ۹۷/۵/۲۷، در دوره جدید مدیریت شهری اسناد مربوط به بیش از بیست‌هزار ملک اسکن و در سامانه جامع املاک بارگذاری شده است اما اطلاعات این سامانه هنوز کامل و جامع نیست. با توجه به گزارش‌های دریافت‌شده مبنی‌بر اینکه تعداد زیادی از املاک ثبت نشده، در دوره جدید مدیریت شهری مورد کشف و رصد قرار گرفته‌اند، از سازمان املاک خواسته شده است تا گزارشی دقیق از فهرست این املاک و وضعیت بهره‌برداری از آن‌ها به کمیته شفافیت ارائه دهد.

عدم به‌کارگیری فرمت واحد برای ارزیابی ارزش املاک تحت تملک شهرداری تهران موجب قیمت‌گذاری‌های سلیقه‌ای و محمل فساد شده است. از سازمان املاک خواسته شده است تا گزارشی از اقدامات خود جهت یکسان‌سازی فرمت ارزیابی‌ها در مورد معاملات ملکی به کمیته ارائه دهد.

برنامه سازمان املاک جهت انتشار عمومی وضعیت املاک شهرداری تهران موضوع دیگری است که در این جلسه مورد بررسی قرار خواهد گرفت. عدم شفافیت اطلاعاتی در حوزه املاک شهرداری تهران زمینه مناسبی برای شکل‌گیری فساد و بهره‌برداری ناکارآمد از این املاک به وجود آورده است. اهمیت انتشار عمومی این اطلاعات از آن جهت است که با فراهم آمدن امکان نظارت همگانی و فراگیر و فعال کردن فشار افکار عمومی در جهت فسادزدایی از این حوزه و بهره‌برداری کارآمدتر از املاک شهرداری تهران گام برداشته شود.

شفافیت و هوشمندسازی در حوزه معماری و شهرسازی (گزارش جلسه)

پنجاه‌وچهارمین جلسه کمیته شفافیت و شهر هوشمند روز شنبه ۹۷/۱۰/۸ به ریاست دکتر بهاره آروین و با حضور جناب آقای گلپایگانی، معاونت محترم معماری و شهرسازی و جناب آقای فرجود، مدیرعامل محترم سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران، با دو موضوع پیگیری اجرای مصوبه «الزام شهرداری تهران به انتشار عمومی اطلاعات حوزه شهرسازی» و هوشمندسازی ارائه خدمات حوزه شهرسازی به شهروندان برگزار شد.

بنابر زمان‌بندی ارائه‌شده توسط سازمان فاوا، ماده ۱ و ماده ۲ مصوبه «الزام شهرداری تهران به انتشار اطلاعات شهرسازی» ناظر بر برقراری دسترسی عمومی به اطلاعات املاکی که از ابتدای سال ۹۷ اقدام به تشکیل پرونده و اخذ پروانه کرده‌اند و همچنین اطلاعات تغییر یا تثبیت کاربرد هر یک از پرونده‌هایی که از ابتدای سال ۹۷عوارض پرداخت نموده‌اند تا پایان سال ۹۷ طی دو فاز اجرایی خواهد شد. در فاز اول و تا پایان دی‌ماه، اطلاعات مذکور در قالب جدول اطلاعاتی از طریق وبسایت شفاف در دسترس شهروندان قرار خواهد گرفت و در فاز دوم که تا پایان سال ۹۷ اجرایی خواهد شد این اطلاعات مطابق با متن مصوبه روی نقشه اطلاعات مکانی شهر تهران نمایش داده خواهد شد.

در رابطه با ماده ۳ این مصوبه نیز مقرر شد تا پایان سال ۹۷ نمایش لایه‌های مختلف طرح تفصیلی روی نقشه اطلاعات مکانی شهری تهران انجام گیرد و برنامه‌ زمان‌بندی اجرای دیگر بندهای این ماده نیز تا پایان دی‌ماه تدوین و ارائه شود.

موضوع دیگری که در این بخش از جلسه مورد بررسی قرار گرفت روند اجرای تمام‌الکترونیکی شدن فرایندهای ارائه خدمات حوزه شهرسازی و معماری بود. منظور از تمام‌الکترونیکی شدن فرایندهای ارائه خدمات آن است که شهروند بتواند شخصا، بدون مراجعه به شهرداری یا دفاتر خدمات الکترونیکی و صرفا از طریق وبسایت شهرداری تهران تمامی خدمات حوزه شهرسازی و معماری مانند صدور پروانه، پایان کار، استعلام‌ها و دیگر گواهی‌های مرتبط به آن را دریافت کند.

در رابطه با هدف‌گذاری کمیته شفافیت در سال دوم فعالیت برای ارائه تمام‌الکترونیکی خدمات شهرسازی به شهروندان، با توجه به اهمیت خدمت صدور پروانه و بار مراجعاتی بالایی که دریافت این خدمت برای شهروندان دارد، تمام‌الکترونیکی کردن دریافت این خدمت در اولویت معاونت معماری و شهرسازی و سازمان فاوا قرار گرفته است.

بنابر گزارش سازمان فاوا، فرایند دریافت پروانه که از طریق تیم کارشناسی اداره کل تشکیلات و بهبود روش‌ها احصاء شده است، از زمان ثبت درخواست تا زمان چاپ و صدور پروانه ۲۷ گام دارد که حداقل ۱۷ گام آن به‌راحتی می‌تواند به‌صورت غیرحضوری و الکترونیکی انجام شود و باقی مراحل باقیمانده نیز مربوط به گردش کار درونی شهرداری است و نیازی به حضور و مراجعه شهروند به شهرداری ندارد. تابدین‌جا امکان انجام الکترونیکی سه گامِ رسید نقشه، بارگذاری نقشه‌های فاز ۲ توسط نظام مهندسی و معرفی دستگاه نظارت توسط نظام مهندسی فراهم شده است و از طریق سامانه urban.tehran.ir قابل انجام است. تمام‌الکترونیکی کردن ۱۴ گام دیگر ازجمله ثبت درخواست، دریافت استعلامات، چاپ برگ اعلام عوارض و درخواست کتبی پروانه ساخت نیز تا پایان سال ۹۷ انجام خواهد گرفت. به‌طورخاص مقرر شد که تا پایان دی‌ماه ثبت الکترونیکی درخواست صدور پروانه‌، تخریب و نوسازی و تشکیل پرونده توسط شهروند از طریق وبسایت شهرداری و ورود به حساب شهروندی امکان‌پذیر گردد.

پیگیری تحقق شفافیت معاملات و عملکرد بودجه در شهرداری تهران (گزارش جلسه)

پنجاه‌وسومین جلسه کمیته شفافیت و شهر هوشمند روز شنبه ۹۷/۱۰/۸ به ریاست دکتر بهاره آروین و با حضور جناب آقای فرجود، مدیرعامل محترم سازمان فاوا، جناب آقای خسروی، مدیرکل امور مالی و ذیحساب دو شهرداری تهران و معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات ایران با دو موضوع پیگیری اجرای مصوبه «الزام شهرداری تهران به انجام الکترونیکی و اعلان عمومی اطلاعات معاملات شهرداری» (+) و پیگیری اجرای ماده ۷۱ قانون شهرداری در قالب انتشار عمومی و با جزئیات عملکرد بودجه سال ۹۷ شهرداری تهران  برگزار شد.

مصوبه «الزام شهرداری تهران به انجام الکترونیکی و اعلان عمومی اطلاعات معاملات شهرداری» شهرداری تهران را مکلف کرده است تا علاوه‌بر برقراری امکان انجام تمام‌الکترونیکی کلیه معاملات شهرداری تهران، دسترسی عمومی به اطلاعات این معاملات را نیز ذیل اقلام ۱۲گانه‌ای که در تبصره ۲ ماده ۱ این مصوبه قید شده است فراهم کند. بر این مبنا، اجرایی شدن این مصوبه تابه‌حال به‌صورت موازی در دو بخش مورد پیگیری قرار گرفته است:

  • بخش اول مربوط به مناسب‌سازی سامانه قراردادها جهت ثبت اطلاعات کلیه انواع معاملات در این سامانه و همچنین استقرار و به‌کارگیری کامل سامانه قراردادها در کلیه شهرداری‌های مناطق و واحدهای تابعه شهرداری بوده است تا بدین‌وسیله امکان برقراری دسترسی عمومی به اطلاعات قرارداهای شهرداری فراهم شود.
  • بخش دوم مربوط به پیاده‌سازی «سامانه جامع معاملات شهرداری تهران» به‌منظور انجام تمام‌الکترونیکی و برخط معاملات بوده است به‌نحوی که کلیه معاملات شهرداری تهران و واحدهای تابعه اعم از خرید، مناقصه، مزایده، مشارکت، سرمایه‌گذاری، ترک‌ تشریفات و هرگونه توافق‌نامه و تفاهم‌نامه از طریق این سامانه صورت پذیرد.

علی‌رغم پیگیری‌های صورت‌گرفته توسط کمیته شفافیت در رابطه با بخش اول اجرایی شدن مصوبه و جلسات متعددی که پیش‌ازاین با معاونت مالی، سازمان فاوا و برخی از واحدهای تابعه شهرداری تهران دراین‌رابطه برگزار شده‌اند، برخی واحدهای تابعه شهرداری تهران در راه‌اندازی و به‌کارگیری کامل دو سامانه قراردادها و جامع مالی کوتاهی کرده‌اند. در همین رابطه در جلسه روز شنبه (۹۷/۱۰/۸) مقرر شد تا اداره کل مالی اقدام به انتشار وضعیت راه‌اندازی سامانه قراردادها و سامانه جامع مالی در کلیه واحدها در پایان دی‌ماه نماید و واحدهای تابعه نیز طی نامه‌ای در جریان این اقدام قرار بگیرند تا نسبت به ارتقای وضعیت راه‌اندازی و استفاده از این دو سامانه در واحد متبوع‌شان تا موعد انتشار عمومی گزارش اقدام نمایند.

همچنین درحال‌حاضر برخی از فیلدهای اطلاعاتی قیدشده در تبصره ۲ ماده ۱ مصوبه علی‌رغم فراهم بودن بستر فنی آن در وبسایت شفاف نمایش داده نمی‌شوند. در این رابطه مدیرکل امور مالی ضمن پذیرش تاخیر ناموجه معاونت مالی و اقتصادی در اجرای این بخش از مصوبه، متعهد شد حداکثر ظرف یک هفته، اقدامات لازم را جهت برقراری دسترسی عمومی به این فیلدهای اطلاعاتی به انجام رساند.

بنابر توضیحات جناب آقای فرجود، مشخص شد که هم‌اکنون اطلاعات قراردادهای سرمایه‌گذاری و مشارکت در سامانه «سرمایه‌گذاری و مشارکت‌ها» ثبت می‌شود. با توجه به تاکید مصوبه بر لزوم انتشار عمومی اطلاعات کلیه انواع معاملات، مقرر شد تا سازمان فاوا ظرف مدت دو هفته دسترسی سیستمی سامانه قراردادها به اطلاعات این سامانه را فراهم کند تا علاوه‌بر افزایش جامعیت اطلاعاتی سامانه قراردادها، دسترسی عمومی به اطلاعات قراردادهای سرمایه‌گذاری و مشارکت نیز از طریق وبسایت شفاف برقرار شود.

در رابطه با بخش دوم اجرایی شدن مصوبه، جناب آقای فرجود، مدیرعامل سازمان فاوا، ضمن برشمردن اقدامات این سازمان در اجرای ماده ۱ مصوبه، برخی چالش‌ها در خصوص تبدیل مراحل انجام معاملات مثل اعلام قیمت و بازگشایی پاکت‌ها از حالت دستی به حالت سیستمی را عامل به تعویق افتادن اجرای این ماده از مصوبه عنوان کرد. این درحالی بود که در ادامه این جلسه، گزارش معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات از تجربه موفقیت‌آمیز سامانه تدارکات الکترونیک دولت (ستاد) در انجام تمام‌الکترونیکی معاملات ارایه شد و مقرر شد سازمان فاوا در تعامل با مدیریت این سامانه، انجام تمام‌الکترونیکی معاملات از طریق «سامانه جامع معاملات شهرداری تهران» را حداکثر تا پایان بهمن‌ماه اجرایی کند.

همچنین ازآن‌جایی‌که هم‌اکنون شهرداری‌های مناطق و آن دسته از واحدهای تابعه شهرداری که امکان ثبت باگردش اطلاعات در سامانه قراردادها برای آن‌ها فراهم شده است آگهی مناقصات خود را نیز در این سامانه بارگذاری می‌کنند، مقرر شد تا سازمان فاوا ظرف حداکثرظرف یک هفته امکان انتشار عمومی و برخط تمامی این آگهی‌ها را در یک صفحه واحد بر روی وبسایت شهرداری تهران فراهم کند.

بخش دوم جلسه روز شنبه (۹۷/۱۰/۸) به اجرای کامل ماده ۷۱ قانون شهرداری مصوب سال ۱۳۳۴ مبنی‌بر انتشار عمومی و هر شش ماه یک‌بار صورت جامعی از درآمد و هزینه‌ شهرداری اختصاص یافت.

شهردار محترم سابق، جناب آقای افشانی در دوره حضور خود در سمت شهردار تهران نسبت به انتشار گزارش عملکرد مالی شش‌ماهه اول سال ۹۷ شهرداری تهران از طریق وب‌سایت شفاف اقدام نموده بود بااین‌حال ارائه اطلاعات در این گزارش به‌صورتی تجمیع‌شده و در سطح کلیات عملکرد مالی شهرداری انجام گرفته بود. به‌منظور تحقق شفافیت حداکثری، رئیس کمیته شفافیت و شهر هوشمند در نامه‌ای به جناب آقای افشانی، انتشار عمومی جزئیات عملکرد ردیف‌های درآمد و هزینه بودجه شهرداری تهران را خواستار شده بود که در جلسه شنبه (۹۷/۱۰/۸) تحقق این خواسته مورد پیگیری قرار گرفت. در این رابطه مقرر شد تا ظرف یک هفته گزارش عملکرد مالی شش‌ماهه اول سال ۹۷ شهرداری تهران که به تفکیک عملکرد کدپروژه‌‌ها و ردیف‌های بودجه مصوب به شورا تحویل شده است به صورت استاندارد و در قالب فایل اکسل روی وبسایت شفاف منتشر شود.

پیگیری اجرای قوانین و مصوبات (دستور جلسه)

تصویب طرح‌ها و لوایح تنها نیمی از راه تحقق تغییرات در وضع موجودند، پیگیری و نظارت بر حسن اجرای مصوبات ضرورت تحقق این تغییراتند. از این‌رو، کمیته شفافیت، فردا شنبه ۹۸/۱۰/۸ در دو جلسه به‌هم پیوسته، پیگیری اجرای قوانین و مصوبات پیشین را در دستور کار قرار داده است.

۱. در بخش اول جلسه که با حضور جناب آقای گلپایگانی، معاونت محترم معماری و شهرسازی و جناب آقای فرجود، مدیرعامل محترم سازمان فاوا برگزار خواهد شد، برنامه واحدهای ذیربط برای اجرای مصوبه «الزام شهرداری تهران به انتشار اطلاعات شهرسازی» (+) منطبق بر زمان‌بندی ذکر شده در مصوبه بررسی خواهد شد.

همچنین با توجه به هدف‌گذاری کمیته شفافیت برای تحقق تمام‌الکترونیکی شدن فرآیندهای ارایه خدمات حوزه شهرسازی و معماری در سال دوم فعالیت کمیته (اینجا را نگاه کنید) در ادامه این بخش از جلسه، اقداماتی که تاکنون توسط شهرداری تهران در این خصوص صورت گرفته است، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

تمام‌الکترونیکی شدن فرآیندهای ارایه خدمات به معنای آن است که شهروند بتواند شخصا، بدون مراجعه به شهرداری یا دفاتر خدمات الکترونیک و صرفا از طریق وبسایت شهرداری تهران تمامی خدمات حوزه شهرسازی و معماری مانند صدور پروانه، پایان کار، استعلام‌ها و دیگر گواهی‌های مرتبط را به ان دریافت کند.

۲. در بخش دوم جلسه فردا که با حضور جناب آقای هاشمی، ریاست محترم شورای شهر، جناب آقای رسولی، خزانه‌دار محترم شورا، جناب آقای نگین‌تاجی، سرپرست محترم معاونت مالی و اقتصاد شهری و جناب آقای فرجود، مدیرعامل محترم سازمان فاوا برگزار خواهد شد، میزان اجرای مصوبه «الزام شهرداری تهران به انجام الکترونیکی و اعلان عمومی اطلاعات معاملات شهرداری» (+) و اجرای کامل ماده ۷۱ قانون شهرداری مصوب سال ۱۳۳۴ در دستور کار خواهد بود.

در مصوبه «الزام شهرداری تهران به انجام الکترونیکی و اعلان عمومی اطلاعات معاملات» شهرداری تهران مکلف شده بود ظرف مدت شش ماه از ابلاغ مصوبه، نسبت به راه‌اندازی “سامانه جامع معاملات” اقدام کرده به گونه‌ای که کلیه معاملات شهرداری تهران و واحدهای تابعه اعم از خرید، مناقصه، مزایده، مشارکت، سرمایه‌گذاری، ترک‌ تشریفات و هرگونه توافق‌نامه و تفاهم‌نامه به صورت تمام‌الکترونیکی و برخط در این سامانه صورت پذیرد. با توجه به اتمام مهلت شش ماهه اجرای این بند از مصوبه، راه‌اندازی و به‌کارگیری سامانه جامع معاملات در شهرداری تهران مورد بررسی حاضران قرار خواهد گرفت.

در آخرین بخش از جلسه روز شنبه، اجرای کامل ماده ۷۱ قانون شهرداری مصوب سال ۱۳۳۴ مبنی بر انتشار عمومی و هر شش ماه یک‌بار صورت جامعی از درآمد و هزینه‌ شهرداری مورد پیگیری قرار خواهد گرفت. پیش از این، رئیس کمیته شفافیت و شهر هوشمند، در نامه‌ای به شهردار سابق، جناب آقای افشانی، انتشار عمومی جزئیات عملکرد ردیف‌های درآمد و هزینه بودجه شهرداری تهران را خواستار شده بود.

چگونگی تحقق سیاست داده باز در شهرداری تهران (گزارش جلسه)

پنجاه‌ودومین جلسه کمیته شفافیت و شهر هوشمند، شنبه ۹۷/۹/۲۴ به ریاست دکتر بهاره آروین و با حضور دکتر زهرا بهروزآذر، رئیس مرکز آمار و رصد شهرداری تهران برگزار شد.

در بخش ابتدایی جلسه، پیش‌نویس سند «سیاست داده باز در شهرداری تهران» با حضور تدوین‌کنندگان سند و کارشناسان کمیته شفافیت مورد بررسی قرار گرفت. سیاست داده باز در شهرداری تهران بستر لازم را برای ایجاد دسترسی عمومی به پایگاه‌های اطلاعاتی دراختیار شهرداری تهران در چارچوب قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات فراهم می‌کند.

بنابر توضیحات خانم بهروزآذر، پیش از تهیه نسخه نهایی سند و انتشار عمومی آن، پیش‌نویس آن دراختیار تمامی ذی‌نفعان قرار گرفته و نظرات کارشناسی آن‌ها دریافت خواهد شد. ازآنجاکه تحقق داده باز در شهرداری تهران، هم از حیث برقراری شفافیت اطلاعاتی و هم از حیث نقش آن در تصمیم‌گیری داده‌محور و حرکت به‌سمت شهر هوشمند، در حیطه فعالیت‌های کمیته شفافیت و شهر هوشمند قرار می‌گیرد، این کمیته، پیش‌نویس سند را بررسی و نظرات کارشناسی خود را اعلام کرد.

موضوع اصلی که در رابطه با این سند مورد تاکید کارشناسان کمیته قرار گرفت عدم جامعیت سند در تفکیک انواع مختلف پایگاه‌های داده‌ای دراختیار شهرداری و پروتکل ایجاد دسترسی عمومی به این پایگاه‌های اطلاعاتی بود.

به نظر می‌رسد پایگاه‌های داده‌ای دراختیار شهرداری تهران را با توجه به مالک داده و مصرف‌کننده داده می‌توان در انواع مختلفی تقسیم‌بندی کرد. برای مثال بر مبنای مالکیت داده‌ها، دسته‌ای از داده‌ها هستند است که مالک آن‌ها شهرداری تهران است مانند اطلاعات مربوط به درآمدها و هزینه‌های شهرداری تهران و واحدهای تابعه درحالی‌که مالک دسته‌‌ای دیگر از داده‌ها لزوما شهرداری تهران نیست اما حوزه‌های ماموریتی شهرداری تهران و فرآیندهای انجام کار در این سازمان به گونه‌ای است که این داده‌ها در مجموعه شهرداری تهران تولید و ذخیره‌سازی می‌شود مانند اطلاعات مربوط به پروانه‌های ساخت‌وساز. در مورد مصرف‌کننده داده نیز تفکیک مشابهی میان شهروندان به عنوان مصرف‌کننده داده و کسب‌وکارها به عنوان مصرف‌کننده داده وجود دارد. برای مثال تمامی اطلاعاتی که انتشار آن‌ها با هدف ایجاد شفافیت و فعال کردن نظارت همگانی جهت جلوگیری از فساد صورت می‌گیرد از جمله اطلاعات مربوط به قراردادها و اطلاعات مربوط به سوابق مدیران شهرداری اطلاعاتی است که می‌توانند مستقیما توسط شهروندان مورد استفاده قرار گیرند اما دسته‌ای دیگر از داده‌ها که معمولا در قالب طراحی و انتشار API صورت می‌گیرند، چندان برای شهروندان معمولی قابل بهره‌برداری نیستند و غالبا توسط کسب‌وکارها برای ارایه خدمات در قالب اپلیکیشن‌های مختلف، به کار گرفته می‌شوند مانند اطلاعات مربوط به حوزه حمل‌ونقل عمومی برای طراحی اپلیکیشن‌های مسیریاب.

بنابر تفکیک‌های پیش‌گفته بر مبنای مالک و مصرف‌کننده داده ماتریس چهارگانه‌ای از انواع مختلف پایگاه‌های داده‌ای شکل می‌گیرد که هر دسته داده در آن نیازمند سیاست‌گذاری خاص خود برای برقراری دسترسی عمومی است. بنابر ارزیابی کارشناسان کمیته، سند فعلی تنها ایجاد دسترسی عمومی به بخشی از اطلاعات را که در مالکیت شهرداری تهران است و احتمالا مورد استفاده غیرتجاری دارد و باید به‌صورت رایگان دراختیار عموم قرار بگیرد مورد توجه قرار داده است. پیشنهاد کمیته شفافیت آن بود که اسناد دیگری نیز به تفکیک انواع پایگاه‌های اطلاعاتی تهیه و از مجموعه این اسناد یک سند سیاستی جامع تدوین شود.

در ادامه جلسه به‌طورخاص امکان‌ها و راهکارهای تحقق داده باز در مورد داده‌های حوزه حمل‌ونقل و ترافیک مورد بررسی قرار گرفت. بنابر توضیحات خانم بهروزآذر، طراحی و انتشار API دریافت اطلاعات پایگاه‌های داده‌ای شهرداری تهران از طریق وبسایت api.tehran.ir آغاز شده است و به‌زودی API دریافت اطلاعات مربوط به حوزه حمل‌ونقل عمومی مثل موقعیت مکانی اتوبوس‌های شهری و قطارهای مترو نیز از طریق همین وبسایت منتشر خواهد شد که بر مبنای آن، امکان توسعه اپلیکیشن‌های مسیریابی را فراهم خواهد آمد که شهروندان بتوانند با تخمین مدت‌زمان لازم برای تردد با وسایل حمل‌ونقل عمومی و مقایسه آن با زمان لازم برای تردد با وسیله شخصی، شیوه تردد بهینه را انتخاب کنند.

به‌منظور پیگیری جدی‌تر داده باز در حوزه حمل‌ونقل و ترافیک مقرر شد تا کارگروهی در کمیته شفافیت در تعامل با معاونت سرویس‌های شهروندی در سازمان فاوا که پیگیر سامان‌دهی به داده‌های حوزه حمل‌ونقل و ترافیک است ظرف مدت یک‌ماه زمان‌بندی تحقق این امر را مشخص و گزارشی نیز از مراحل مختلف انجام آن به کمیته ارائه دهد.

درباره «چالش‌های انتشار عمومی اطلاعات معاملات و ضرورت انتشار شرح خدمات» در گفت‌وگو با مهر

بهاره آروین رئیس کمیته کمیته شفافیت و شهر هوشمند، در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به برخی مشکلات و موانع اجرایی موجود دراجرای کامل مصوبه‌ «الزام شهرداری تهران به انجام الکترونیکی و اعلان عمومی اطلاعات معاملات» گفت: به دلیل همین مشکلات، قرار بر این شد تا جهت رفع این مسائل، بررسی‌هایی صورت گیرد و تصمیماتی در سطح مدیریت گرفته شود. خوشبختانه جلسه‌ خوبی در این راستا برگزار شد و با موافقت معاون مالی قرار شد تا این مشکلات حداکثر تا پایان آذرماه رفع شود.

وی با بیان اینکه چهار مشکل در این راستا مورد بررسی قرار گرفته، گفت: اولین مورد، شرح خدمات قراردادها بود که ضروری است مطابق با مصوبه هرچه سریع‌تر به فیلدهایی که بر روی سامانه‌ شفاف نمایش داده می‌شود، افزوده شود.

آروین تاکید کرد: رسانه‌ها و شهروندان در حال حاضر فقط با موضوع و مبلغ قراردادها را ارزیابی می‌کنند که این ارزیابی دقیقی نیست و در برخی از مواقع مواردی هم که پررنگ می‌شود، خیلی منصفانه نیست چون اتفاقا اگر روی شرح خدمات دقت شود، این نکته دیده می‌شود که قرارداد چندان دور از مبلغ واقعی نبوده است. بااین‌حال چون پیش از این، بارگذاری شرح خدمات قرارداد به صورت یک فایل جداگانه و به عنوان ضمیمه قرارداد اجباری نبوده است، نقصان‌ قراردادهای موجود از این لحاظ زیاد است.

وی افزود: به همین دلیل قرار شد انتشار عمومی جزئیات شرح خدمات قراردادها در قالب یک بخشنامه‌ به مناطق اطلاع‌رسانی شود که تا پایان آذر – که مهلت شش‌ماهه شهرداری تهران برای اجرای مصوبه (طبق خود مصوبه) به پایان می‌رسد و باید همه‌ آن فیلدهایی که در مصوبه پیش‌بینی شده در سامانه‌ شفاف هم بیاید. لذا ضروری است به مناطق اعلام شود که شرح خدمات را تکمیل و ضمائم مربوطه را بارگذاری کنند تا انشاءالله در پایان پاییز امسال شرح خدمات قراردادها هم با جزئیات کامل روی سامانه‌ی شفاف نمایش داده شود.

به گفته آروین، دومین مشکلی که مورد بحث و بررسی قرار گرفت بسته شدن عامل هزینه در سامانه‌ مالی بود. در حال حاضر سامانه‌ مالی به سامانه‌ قراردادها وصل است. پیش از این دیده شده بود که مناطق، قراردادی را در سامانه‌ قراردادها به دلیل این که بر روی شفاف ارائه می‌شد  ثبت نمی کردند و در ادامه در سامانه‌ مالی ثبت می‌شد. خوشبختانه در جلسات گذشته پس از اینکه با همکاری معاونت مالی مغایرت‌های بین دو سامانه‌ مالی و قراردادها رفع شد، مسیر دسترسی ایجاد قرارداد جدید در سامانه مالی بسته شد تا از ثبت همه قراردادها در سامانه قراردادها و انتشار عمومی آنها بر روی وبسایت شفاف اطمینان حاصل شود.

وی ادامه داد: با این‌حال مجددا مشاهده شده که بعضا مناطق هزینه‌ای را ثبت می‌کنند اما در ادامه عامل هزینه را – که می‌تواند یکی از ده‌ها مورد مثل قرارداد، فاکتور یا صورت‌وضعیت باشد- ثبت نمی¬کنند. ما این نکته را مطرح کردیم که تکمیل این فیلد باید اجباری شود تا درصورتی که درخواست وجه برای قرارداد است، اطمینان از ثبت قرارداد در سامانه قراردادها صورت گیرد. مساله‌ اجرایی‌اش هم این بود که چون موارد هزینه‌کرد خیلی متعدد و متنوع است، تکمیل اجباری این فیلد و انتخاب یکی از چند گزینه‌ پیش‌فرض، مناطق را دچار مساله می‌کرد. اما از سوی دیگر هم عدم ثبت عامل هزینه در سامانه نیز دچار مشکل است چراکه می‌تواند به عنوان یک راه فرار از ثبت قرارداد در سامانه قراردادها محسوب شود. از این‌رو با توافق اولیه با معاونت مالی و اداری، قرار بر این شد تا نیمه ماه جاری بررسی‌های لازم صورت گیرد و راهکارهایی برای اجباری شدن تکمیل این فیلد در سامانه مالی به کمیته‌ شفافیت ارائه شود.

عضو شورای شهر تهرانئ مشکل سوم پیش‌آمده را بحث قراردادهای محرمانه عنوان کرد و گفت: بر اساس مشاهده¬های انجام شده، برخی واحدهای تابعه که بدون گردش به ثبت قراردادها اقدام می‌کنند، به بهانه‌ محرمانه بودن اسناد برخی قراردادها، از ثبت آن در سامانه‌ سر باز می‌زنند. در جریان برگزاری یک جلسه با معاونت مالی و اداری شهرداری تهران این موضوع مطرح شد که اگر قرار باشد واحد مربوطه به این نتیجه برسد که چه چیزی محرمانه است و چه چیزی نیست، نظارت بر عملکرد واحدهای مربوطه عملا بی معنا خواهد شد. چراکه ممکن است واحد مربوطه یک قرارداد را به هر دلیلی، ثبت و منتشر نکند چراکه آن را به‌عنوان قرارداد محرمانه قلمداد ‌می‌کند. بر این اساس مقرر شد معاونت مالی برای تصویب این که چه قراردادی محرمانه است یا نیست، دستورالعملی را تا انتهای پاییز سال جاری به شورای شهر تهران ارائه دهد و در این فرآیند، این مسأله را مشخص کند که چه کسی و بر چه اساسی تشخیص می‌دهد که قراردادی محرمانه است یا خیر.

عضو هیات رییسه شورای شهر تهران  با اشاره به پیشنهادی که هنگام بررسی این مصوبه در صحن علنی ارایه شد گفت: این پیشنهاد با استناد به ویژگی شهرداری تهران به عنوان یک سازمان خدماتی مطرح شد که اساسا در یک سازمان خدماتی بحث قرارداد محرمانه، بلاموضوع است و به همین دلیل ممنوعیت انتشار قراردادهای محرمانه به کل از متن مصوبه حذف شد. البته این دست موارد خیلی معدود است و مواردی هم که گزارش آنها آمده، واقعا انگشت‌شمارند، اما اگر درحال حاضر شهرداری تهران از این موارد معدود با خبر است، باید خیلی روشن و شفاف اطلاع بدهد تا بتوانیم صحن شورا را هم در جریان این امر قرار دهیم.

و اما مشکل آخر در اجرای این مصوبه هم این بود که سامانه‌ قراردادها به‌تدریج و به‌صورت فراهم شدن ثبت باگردش قراردادها در واحدهای تابعه، در حال راه‌اندازی است. این نکته بارها دیده شده که به عنوان نمونه سامانه در ۸ واحد تابعه بیش از یک سال است به‌صورت باگردش راه‌اندازی شده ولی قراردادی در آن ثبت نمی‌شود و به عبارتی گویی این راه‌اندازی صوری است! پس از بررسی¬های انجام شده مشخص شد دقیقا مشابه مناطق، ثبت قرارداد همچنان در سامانه‌ مالی صورت می‌گیرد و از آن‌جایی‌که اطلاعات وبسایت شفاف از روی سامانه قراردادها فراخوانی می‌شود نه سامانه مالی، اطلاعات بسیاری از قراردادهای واحدهای تابعه در شفاف نمایش داده نمی‌شود. این موضوع با معاونت مالی و اقتصادی شسهرداری تهران هماهنگ شد که اگر در سازمان‌ها و شرکت‌ها، بالاترین مقام واحد اجرایی و معاونت تایید کرد که در آن واحد، سامانه‌ی قراردادها باگردش راه‌اندازی شده، مشابه مناطق مسیر ایجاد قرارداد جدید در سامانه‌ مالی بسته شود تا سامانه قراردادها به‌طور واقعی‌ مورد استفاده‌ی واحد مربوطه قرار گیرد و به تعبیر دیگر راه اندازی آن به شکل ویترینی و نمایشی نباشد.

 

این مصاحبه با عنوان «۴چالش انتشاراطلاعات معاملات/ضرورت انتشارشرح خدمات قراردادها» در ۲۳ آذر ۱۳۹۷ در سایت خبرگزاری مهر انتشار یافته است.

پیگیری تحقق داده باز در شهرداری تهران (دستور جلسه)

پنجاه‌دومین جلسه کمیته شفافیت و شهر هوشمند، فردا شنبه ۹۷/۹/۲۴ به ریاست دکتر بهاره آروین و با حضور سرکار خانم دکتر زهرا بهروز آذر، رئیس مرکز آمار و رصد شهرداری تهران برگزار خواهد شد.

در این جلسه، پیش‌نویس سند «سیاست داده باز در شهرداری تهران» با حضور تدوین‌کنندگان سند و کارشناسان کمیته شفافیت مورد بررسی قرار خواهد گرفت. سیاست داده باز در شهرداری تهران بستر لازم را برای ایجاد دسترسی عمومی به پایگاه‌های اطلاعاتی متعلق به شهرداری تهران در چارچوب قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات فراهم می‌کند. در ادامه این جلسه، به طور خاص امکان‌ها و راهکارهای تحقق داده باز در مورد داده‌های حوزه حمل و نقل ترافیک مورد بررسی قرار خواهد گرفت‌.

⁩انتشار عمومی پژوهش‌های انجام‌گرفته در شهرداری و واحدهای تابعه از جمله اهداف کمیته در سال دوم فعالیت‌های خود بوده است که در بخش پایانی جلسه،‌ گزارش کارشناسی تدوین‌شده در این رابطه و پیشنهاد سیاست‌گذارانه ضمیمه آن مورد بررسی و تصمیم‌گیری قرار خواهد گرفت. ادامه مطلب …

ضرورت تدوین شاخص‌های سنجش‌گر فساد (گزارش جلسه)

پنجاه‌ویکمین جلسه کمیته شفافیت و شهر هوشمند، شنبه ۹۷/۹/۱۰ به ریاست دکتر بهاره آروین و با حضور جناب آقای شهیدی‌پور، مدیرکل محترم ارزیابی عملکرد و بهبود مدیریت شهرداری تهران و تیم کارشناسی تدوین «سند راهبردی مبارزه با فساد در شهرداری تهران» برگزار شد و این سند مورد بررسی قرار گرفت.

با توجه به اولویت‌دار بودن بحث مبارزه با فساد در دوره جدید مدیریت شهری، سند مذکور با هدف شناسایی فرایندهای مستعد فساد در شهرداری تهران و برمبنای نتایج پژوهشی که در اداره کل ارزیابی عملکرد انجام گرفته است، تدوین شده است. بنابر توضیحات جناب آقای شهیدی‌پور مبارزه با فساد در حیطه وظایف اداره کل ارزیابی عملکرد قرار نمی‌گیرد و بخش‌های مختلف دیگری در شهرداری تهران متولی این امر هستند. ورود اداره کل ارزیابی عملکرد به این موضوع از این جهت بوده که با انجام یک بررسی جامع و ارائه یک اولویت‌بندی از فرایندها و گلوگاه‌های فسادزا در شهرداری تهران، به فعالیت‌های پراکنده بخش‌های دیگر نظم و جهت داده شود. درواقع تهیه سند راهبردی مبارزه با فساد گام اولیه در تدوین برنامه عملیاتی برای کاهش موثر فساد است که در برنامه سوم توسعه شهر تهران موادی به آن اختصاص داده شده است.

بنابر نتایج پژوهشی که مبنای این سند بوده است ۳۶ فرایند و گلوگاه اولویت‌دار از حیث فسادزا بودن شناسایی شده‌اند که به ترتیب اولویت عبارتند از: ادامه مطلب …